Jonge Mantelzorgers in Amsterdam

In Amsterdam is 1 op de 4 leerlingen een jonge mantelzorger. Van deze informatie die Tessa in haar lezing gaf, schrok Jip. De oproep van Tessa aan de zorgcoördinatoren was om dit grote aantal tijdens hun gesprekken met leerlingen in gedachten te houden. En dat is precies wat Jip heeft gedaan.

De leerling

Zo kwam een leerling die dreigde uit te vallen bij Jip terecht. “Dit was in eerste instantie andere problematiek, dan dat wat je zou bedenken bij een mantelzorger.” Met de mantelzorg-gedachte in het achterhoofd, kwam Jip erachter dat vooral de thuissituatie invloed had op het schoolse functioneren van de leerling. “De leerling maakte zich erg veel zorgen over een familielid en had de ouderrol op zich genomen. Ontspanning vond de leerling in drugs en uitgaan.”

Tessa vertelt: “Uit onderzoek blijkt dat jonge mantelzorgers vaker fysieke en mentale klachten hebben. Ook hebben zij vaker relatieproblemen met familie en leeftijdsgenoten en problemen op school. Aan de ene kant hebben zij de wens om voor hun zieke familielid te zorgen. Tegelijkertijd zitten ze in een levensfase waarin ze persoonlijke keuzes willen maken en op zoek zijn naar hun eigen plek in de samenleving. Maar in plaats van de wereld ontdekken, veel omgaan met leeftijdsgenoten en zelf carrièrekeuzes maken, ervaren zij loyaliteitsconflicten tussen henzelf en gezinsleden. Zij hebben ondersteuning nodig om balans te vinden tussen de zorg voor hun gezinslid en het maken van persoonlijke keuzes.”

Contact Markant

Jip heeft het contact gelegd tussen Markant en de leerling. Markant is een laagdrempelige organisatie met professionals die gespecialiseerd zijn in Mantelzorgondersteuning. De eerste ontmoeting vond op school plaats. Jip: “Daarin wordt verteld wat Markant is en deze medewerker deelde ook haar eigen ervaring. De leerling werd gelijk gevraagd of die dingen herkende. Daardoor was het een heel fijn gesprek.”

Tessa begeleidt jonge mantelzorger en geeft trainingen over de impact van het opgroeien met ziekte en zorg. Middels het programma ‘En nu jij!’ helpt ze jonge mantelzorgers een evenwicht te (her)vinden tussen zorgen voor jezelf en zorgen voor een ander. Tessa: “Dat doen we met online- en live coaching en daarnaast bieden we een groepstraining aan. Deze training is gebaseerd op de ME-WE training.” Het programma is ontwikkeld door het Expertisecentrum van Markant in samenwerking met orthopedagoog en cognitief gedragstherapeut dr. Esther W.M. Geurts en steun- en informatiepunt Verslaafd aan jou.

Coaching

Na het eerste gesprek volgen wekelijkse gesprekken buiten school. Samen kijken de coach en de leerling naar hoe de leerling goed voor zichzelf blijft zorgen en taken die het heeft kan blijven uitvoeren. Jip: “En vervolgens worden doelen vastgelegd.” In het voorbeeld van de leerling die bij Jip aanklopte, biedt Markant een-op-een coaching. Markant biedt ook groepstraining aan. Jip: “Ik denk dat het voor de leerling waardevol is om te weten dat er leeftijdsgenoten zijn die met dezelfde problematiek worstelen.”  De ondersteuning zorgt ervoor dat de leerling zich weer kan verhouden tot het schoolwerk. Jip zegt daarover: “De leerling kan op een veilige plek delen waar het mee zit. Dan kan school weer over school gaan.”

Tessa: “Sommige jonge mantelzorgers maken zich zoveel zorgen over de toekomst of de situatie dat ze slapeloze nachten hebben. Andere jonge mantelzorger hebben meer praktisch ondersteuning nodig. Dan maken we bijvoorbeeld samen een planning om de zorgen voor een ander en schoolwerk te kunnen combineren. Ook schakelen we hulp in als dat gewenst is. Samen kijken we naar wat er mogelijk is en zoeken we naar een manier die bij hen past. Aan het eind van het traject geven jonge mantelzorgers aan zichzelf beter kennen, zich sterker voelen en meer rust te ervaren.”

De term Jonge Mantelzorgers

Op de website van de Strategische Alliantie Jonge Mantelzorg staat beschreven dat ‘Jonge mantelzorgers’ een parapluterm is. Daaronder vallen alle groepen kinderen en jongeren die opgroeien met iemand in hun directe omgeving met een zorgsituatie. Het is niet de bedoeling dat mensen het ervaren als een stigmatiserend label. De term is bedoeld om herkenning en erkenning te bevorderen.

Tips van Jip aan zorgcoördinatoren

• Als je mantelzorg vermoedt, neem dan contact op met Markant om je te laten voorlichten en te vragen of Markant wat is om je leerling te laten begeleiden.
• Informeer je mentoren over mantelzorgers in Amsterdam