Onderwijs aan nieuwkomers
Kinderen die naar Amsterdam verhuizen en de Nederlandse taal niet goed spreken, melden zich bij de Internationale Schakelklas (ISK). Het belangrijkste doel van de ISK is om leerlingen tussen 12 en 17 jaar oud zo snel mogelijk Nederlands te leren. Zodat zij met succes naar een reguliere klas kunnen.
Onderwerpen
Scholen voor nieuwkomers
In Amsterdam zijn er twee middelbare scholen met internationale schakelklassen: het Montessori Lyceum Oostpoort in Oost en het Mundus College in Nieuw-West. Het Montessori Lyceum Oostpoort werkt samen met de Luca praktijkschool. Het Luca biedt taalklassen voor leerlingen met een praktijkschoolniveau aan. Het Mundus College werkt samen met DENISE.
Ondersteuning aan ongedocumenteerde jongeren
Jongeren zonder verblijfspapieren noemen we ook wel ongedocumenteerde jongeren. Als je tussen de 5 en 18 jaar bent heb je recht op gratis onderwijs. En het recht om je opleiding af te maken, ook na de 18e verjaardag.
Veelgestelde vragen over onderwijs aan nieuwkomers
Nieuwkomers in het voortgezet onderwijs zijn leerlingen tussen de 12 en 17 jaar die pas in Nederland zijn komen wonen en die nog geen of weinig Nederlands spreken. Zij gaan naar een speciaal traject (de internationale schakelklas, ISK) en stromen na een aantal jaren ISK uit naar het reguliere onderwijs.
Al het bovenschoolse aanbod is ook voor ongedocumenteerden, zolang deze staan ingeschreven in het onderwijs. Lees meer over ongedocumenteerden
Vaak moet je voor 18+ een verlenging van je TLV aanvragen (PrO, vso). In dat geval is het voor ongedocumenteerden raadzaam de TLV aan te vragen voor je 18 wordt, dan geven wij die TLV voor een langere termijn af zodat de leerling de opleiding zonder zorgen kan afmaken.
Leerlingen die naar het vmbo gaan, nemen twee jaar deel aan het traject. Leerlingen die naar havo, vwo of mbo gaan, volgen maximaal twee jaar het traject. Als er onduidelijkheid is over welk niveau en leerjaar het meest passend is, kan de orthopedagoog/psycholoog van de ISK een onderzoek doen.
Soms weten we niet welke klas het meest past bij het niveau van de leerling. Dan is er bijvoorbeeld geen leerlingdossier. Of het dossier is niet volledig, omdat de leerling langere tijd geen onderwijs heeft gevolgd. Of er is een andere reden waardoor de leerling een mogelijke achterstand heeft. Bij de aanmelding doet de school een onderzoek naar het niveau van de leerling.
Soms kan een school dit onderzoek niet zelf uitvoeren. Bijvoorbeeld omdat de school geen bevoegd personeel heeft om intelligentieonderzoek af te nemen. Of de school heeft niet het juiste testmateriaal om het intelligentieniveau te testen. De school neemt dan contact op met een onderwijsadviseur van het Samenwerkingsverband. De onderwijsadviseur kan dan bepalen welke interventie ingezet kan worden om het niveau beter in kaart te brengen.
Bekijk de informatie over de onderwijsadviseurs
De procedure is hetzelfde als bij verhuisleerlingen die al in Nederland naar school zijn geweest. De zorgcoördinator bepaalt aan de hand van alle informatie welk niveau en leerjaar het meest passend is voor de leerling. Mochten er twijfels zijn over het niveau dan kan de zorgcoördinator contact opnemen met de onderwijsadviseurs van het Samenwerkingsverband. De onderwijsadviseur kan dan bepalen welke interventie ingezet kan worden om het niveau beter in kaart te brengen.
Deze jongeren zijn rechtmatig in Nederland en mogen op grond daarvan een vervolgopleiding doen na hun ISK-traject; ook wanneer zij op het moment van schoolwisseling 18 jaar of ouder zijn. Zij hebben dus het recht om toegelaten te worden op een mbo-opleiding.
Wanneer een jongere zonder verblijfsvergunning als minderjarige, of als meerderjarige met rechtmatig verblijf, aan een opleiding is begonnen dan mag de leerling de opleiding na het bereiken van de achttienjarige leeftijd afronden op voorwaarde dat de inschrijving niet wordt onderbroken.
Meerderjarige vreemdelingen kunnen in Nederland onderwijs in het mbo volgen als zij aan de wettelijke vereisten voor inschrijving in de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) voldoen. De vreemdeling moet een geldig verblijfsdocument kunnen overleggen (meestal IND document W), of een verklaring van de IND dat hij rechtmatig in Nederland verblijft.
Er is onder andere sprake van rechtmatig verblijf:
- wanneer de vreemdeling een verblijfsvergunning heeft aangevraagd en in afwachting is van het besluit daarop, of
- bij het verlengen van de geldigheidsduur van de verblijfsvergunning, of
- bij een wijziging ervan, terwijl uitzetting van de aanvrager achterwege dient te blijven totdat op de aanvraag is beslist, of
- in afwachting van de beslissing op een bezwaarschrift of een beroepschrift.
18+ers die vóór hun 18e verjaardag zijn begonnen aan ISK- onderwijs
- ISK+ vervolgopleiding na een afgeronde ISK worden door het COA gezien als één opleiding. Dit betekent dat het mogelijk is om een vervolgtraject (zoals bijvoorbeeld een mbo-opleiding) in te zetten wanneer een jongere aan een ISK- school begint als minderjarige. Omdat hij vóór zijn 18e is begonnen aan het gehele traject, worden de kosten vergoed door het COA.
- Belangrijk hierbij dat het vervolgtraject op advies van de ISK is, en ook echt een vervolg op de ISK is. Dus het gaat hier niet om bewoners die na het afronden van de ISK, een jaar niks hebben gedaan en vervolgens willen beginnen aan mbo-opleiding. Het gaat om een aansluitend vervolgtraject. (Uitzonderingen even daargelaten)
- De ISK begeleidt de leerling bij het inschrijven van de opleiding. Mocht dit om een bepaalde reden niet gebeuren, koppel dit dan terug naar de casemanager van desbetreffende leerling. Deze kan het dan oppakken.
- Zoals hierboven beschreven vergoedt het COA in dit geval de kosten voor het ov, lesgeld en de boeken. Echter, de casemanager vraagt altijd een buiteninvorderingstelling aan bij DUO. Dit verzoek, om kwijtschelding van het lesgeld, willigt het COA in deze situaties als het goed is altijd in. Hierdoor vergoedt het COA in de praktijk enkel de kosten voor het ov en de boeken. Bekijk aan welke voorwaarden een buiteninvorderingstelling-aanvraag moet voldoen: Lesgeld: Asielzoeker of Oekraïner - DUO
- Het komt veel voor dat er na afronding van de ISK, geen terugkoppeling plaatsvindt naar de casemanager van de leerling. Hierdoor weet de casemanager niet of de ISK is afgerond of dat het om een andere reden is stopgezet. Het COA verzoekt om goed te communiceren naar de leerling, maar ook naar het COA omdat het in deze situaties zo cruciaal is. In deze situatie is het namelijk een vereiste voor het COA om een convenant te laten tekenen door de desbetreffende onderwijsinstelling, om zo de kosten te kunnen financieren. Gebeurt dit niet, dan worden de kosten niet gedekt.
Als het om een mbo-opleiding gaat, dan is het belangrijk om te adviseren dat de jongere zich inschrijft voor een beroeps opleidende leerweg: bol-variant. Er bestaat ook een beroeps begeleidende leerweg (bbl-variant) van opleidingen. Dat is een werk-leertraject en op grond van het Besluit uitvoering Wet arbeid vreemdelingen (BuWAV). In het geval van beroeps begeleidende leerweg is geen ontheffing van de benodigde tewerkstellingsvergunning mogelijk. Het is daardoor niet mogelijk dat de ongedocumenteerde leerling het werktraject-deel van de opleiding doorloopt of afrond. Als de leerling een beroeps opleidende leerweg van een mbo-opleiding volgt dan kan die wél stagelopen. Voor de beroeps opleidende leerweg is namelijk wél een ontheffing van de tewerkstellingsvergunning mogelijk op grond van de BuWAV. Voor een ongedocumenteerde leerling die rechtmatig in Nederland verblijft, is het verstandig en eigenlijk de enige optie om zich altijd voor een beroeps opleidende leerweg (bol-variant) in te schrijven.
Montessori Lyceum Oostpoort, Agnes Kroes, april 2024