Loopbaanoriëntatie en -begeleiding gaat over veel meer dan een studie- en beroepskeuze. Het gaat over jezelf beter leren kennen, weten waar je goed en minder goed in bent. Over je keuzes die matchen met je eigen verwachtingen. Over vertrouwen in jezelf krijgen, zodat je steeds beter in staat bent goed en zelf te kiezen.
Wat heb je daarvoor nodig?
Met loopbaanoriëntatie en -begeleiding ontdekt de leerling hoe school belangrijk voor hem of haar kan zijn. Voor de dingen die de leerling wilt leren en kunnen, voor het werk dat hij of zij later wilt gaan doen. Bij het onderdeel loopbaanoriëntatie leert de leerling meer over wat er te kiezen valt, zodat het goed kan kiezen. En tijdens de loopbaanbegeleiding neemt de leerling daarom ook zelf verantwoordelijkheid. Zo wordt de route naar volwassenheid en werk ook echt van de leerling.
Daarom loopbaanoriëntatie en -begeleiding
We hebben iedereen op de Amsterdamse scholen nodig om de leerlingen goed te begeleiden in hun leven. Leerlingen zitten vol met potentieel. Realistische doelen zijn bij het ontvouwen van dat potentieel van cruciaal belang. Ja, de leerlingen zijn jong, maar vaag geformuleerde doelen zijn al een stuk beter dan geen flauw idee hebben. Goede leerlingenbegeleiding zorgt voor leerlingen die in zichzelf geloven en weten wat hun talenten en uitdagingen zijn, en ondersteunt bij het opstellen van doelen en maken van keuzes. De leerlingen stappen vervolgens met een krachtige persoonlijkheid vol met zelfvertrouwen de rest van hun leven tegemoet. Naar school gaan betekent immers werken aan je toekomst.
Filosoof Jan Bransen:
“Het is niet kiezen zoals bij een menu in een restaurant. Dan is het alles of niets. De keuzes voor hoe je leven gaat heeft weinig met menu’s te maken, omdat de alternatieven waaruit je kunt kiezen niet duidelijk zijn. Geheel onduidelijk is wat de alternatieve routes waren geweest, je bouwt je leven met de keuzes die je tegenkomt en die daarna langzaam gaat toe-eigenen. Je kan het narratief creëren dat je keuze voor geneeskunde alles bepalend is, maar dat is onjuist, de consequenties van elke keuze worden verweven tot je leven. Het toe-eigenen van de consequenties van de keuzes is wat de keuze jouw keuze maakt, op het moment zelf is het gewoon een stap in een lange wandeling.”
Loopbaanoriëntatie en -begeleiding in Amsterdam
Amsterdam heeft een enorme veelheid aan nationaliteiten, achtergronden, culturen en niveaus van welvaart en welzijn. Dit alles heeft invloed op hoe een individu en zijn of haar omgeving kijkt naar het na te streven levensdoelen. Vanuit de verschillende achtergronden hebben bepaalde beroepen vaak een hogere status. Leerlingen weten welke beroepen vanuit hun cultuur een hogere status genieten en hebben daardoor een voorkeur voor het uitoefenen van die beroepen. De loopbaanbegeleiding kan helpen bij het verbreden van het perspectief.
Ouders met een migratieachtergrond zijn vaker praktisch opgeleid. In veel herkomstlanden is er een duidelijk onderscheid in prestige tussen hoofd- en handenarbeid. In Nederland is dit onderscheid minder duidelijk en is de rol van vrouwen en mannen minder vastgelegd in traditionele termen. Doordat sommige ouders met een migratieachtergrond weinig kennis over de verschillende opleidingen en niveaus hebben, en weinig ervaring met het Nederlandse schoolsysteem, kunnen zij niet-realistische denkbeelden over gewenste en haalbare onderwijsniveaus hebben. Daarom kiezen deze leerlingen vaak opleidingen die familie of vrienden ook kiezen, met daarbij soms verkeerde verwachtingen. De confrontatie met de praktijk valt sommige jongeren vervolgens zo tegen dat zij gedemotiveerd raken, met negatieve gevolgen. Dit alles geeft de scholen de mooie uitdaging om de blik van leerlingen op mogelijke vervolgopleidingen te verbreden. De scholen ondersteunen leerlingen bij het maken van een bewuste opleidingskeuze, die aansluit bij de kwaliteiten en persoonlijkheid van elke leerling.